Самана ачисем е вăхăт чурийĕ (литературăри вăхăт сăнарĕ тата сăнарсен системи пирки)
Научная статья


- Опубликовано в:
- Пĕтĕм тĕнче ăслăлăх журналĕ «Вĕренӳ аталанăвĕ». Том 4
- Автор:
- Мышкина А. Ф. 1 , Ядранская И. В. 2
- Рубрика:
- Журналăн ятарлă теми
- Страницы:
- 10-19
- Получена: 07.04.2021 / Принята: 29.04.2021 / Опубликована: 06.05.2021
- Рейтинг:
- Статья просмотрена:
- 3332 раз
- Размещено в:
- doaj РИНЦ
1 Чăваш патшалăх гуманитари ăслăлăхĕсен институчĕ
2 Чăваш Республикин вěренӳ институчě
2 Чăваш Республикин вěренӳ институчě
- ГОСТ
Для цитирования:
Мышкина А. Ф. Самана ачисем е вăхăт чурийĕ (литературăри вăхăт сăнарĕ тата сăнарсен системи пирки) / А. Ф. Мышкина, И. В. Ядранская // Вĕренӳ аталанăвĕ. 2021. Т. 4, № 2. pp. 10-19. ISSN 2619-1466. DOI 10.31483/r-98371. EDN RYYYAG.
УДК 82-312.1
DOI: 10.31483/r-98371
Аннотаци
Илемлĕ литература этемлĕх культуринче авалтанах вăхăт тĕкĕрĕ пулса аталаннă. Çавăнпа та хайлавра икĕ тĕрлĕ вăхăта (е унăн икĕ тĕсне) курма пулать: пĕрремĕшĕ вăл – сюжет аталанăвĕнче калăпланакан вăхăт (илемлĕх вăхăчĕ), тепри вара – хайлава хăйне çырнă вăхăт тапхăрĕ (истори вăхăчĕ). Илемлĕх вăхăчĕн сăнарĕ литературăн историллĕ жанрĕсенче çеç мар, ытти жанр тĕсĕсенче те хăй палăрăмне тупать. Хайлава çырнă тапхăрăн истори вăхăтне сăнарсен шухăшлавĕпе тĕнче курăмĕнче, хайлавра кăтартнă хирĕç тăрура, унăн темипе проблеминче курма пулать. Тĕпчевĕн паянхи кун пĕл-терĕшлĕхĕ хайлавра кăтартакан историн пăтăрмахлă лару-тăрăвĕ халăх тĕнче курăмĕ тата кăмăл-сипечĕ витĕр пахса тĕпчеме кирлипе çыхăннă. Тĕпчевĕн тĕп тĕллевĕ – илемлĕ вăхăтпа истори вăхăчĕ хушшинче палăракан философиллĕ çыхăнăва тупса палăртасси. Тĕпчев материалĕ статьяра Ге-оргий Федоров литература тĕпчевçин тата çыравçăн «Ай, мăнтарăн хир мулкачи» повеçĕ пулса тăчĕ. Тĕпчев юхăмĕ çакнашкал пĕтĕмлетÿ патне илсе çитерчĕ: илемлĕ философиллĕ хайлавра вăхăт категорийĕ сăнарсен харак-терне тарăнлатакан мел те, тĕнчен сăнарлă модельне тăвакан литература категорийĕ те, тĕпчев материалĕ те пулса тăрать.
Тӗп сӑмахсем
Список литературы
- 1. Абрамов В. Ай мăнтарăн, хир мулкачи» повесть-эскиз пирки пуçа килнĕ шухăшсене çавăрни / В. Абрамов // Тăван Атăл. – 2002. – 2 №. – С. 2–4.
- 2. Бахтин М.М. К методологии литературоведения (1940, 1974) // Введение в литературоведение. Хрестоматия: учеб. пособие для ун-тов / М.М. Бахтин. – М.: Высш. шк., 1997. – 350 с.
- 3. Библер В.С. От наукоучения – к логике культуры: Две филос. введ. в двадцать первый век / В.С. Библер. – М.: Политиздат, 1991. – 412 с.
- 4. Гордеев Д. Аххаяс-маххаяс / Д. Гордеев // Ялав. – 2003. – 7 №. – С. 5–56.
- 5. Емельянова Т.Н. Чувашская проза 60–70-х годов XX века: поиски и обретение нового идеала / Т.Н. Емельянова // Проблемы создания региональной истории литератур народов Поволжья: материалы региональной научно-практической конференции. – Чебоксары, 2014. – С. 258–264.
- 6. Затонский Д. Художественные ориентиры ХХ века / Д.Затонский. – М.: Совĕ писатель, 1988. – 416 с.
- 7. Исаев Ю.Н. Чăвашлăх туйăмĕ е çут тĕнчен тĕкĕрне тавçăрса талпăнни (тахатлă К.В. Иванов çуралнăранпа 125 çул тултарнă май) / Ю.Н. Исаев // Константин Иванов и чувашский мир: (в контексте национальных культур) = Константин Иванов тата чăваш тĕнчи: (наци культурисен контекстĕнче): материалы Всеросс. науч.-практ. конф. с междунар. участием, посвящ. 125-летию со дня рожд. классика чув. поэзии К.В. Иванова. – Чебоксары: Изд-во ЧГИГН, 2015. – С. 109–114.
- 8. Лихачев Д.С. Внутренний мир художественного произведения / Д.С. Лихачев // Вопросы литературы. – 1968. – №8. – С. 74–79.
- 9. Мышкина А.Ф. Г. Федоровăн «Ай мăнтарăн, хир мулкачи» хайлавĕнчи ятсен ытарлă пĕлтерĕшĕ / А.Ф. Мышкина // Диалекты и история тюркских языков во взаимодействии с другими языками: сборник научных статей I Международного симпозиума, посвященного 70-летию Е.Ф. Васильевой. – Чебоксары, 2004. – С. 175–178.
- 10. Мышкина А.Ф. Отражение национальных традиций в художественно-философской прозе / А.Ф. Мышкина // Вестник Чувашского университета. – 2006. – №1. – С. 358–364.
- 11. Мышкина А.Ф. Философское и поэтическое значение имён в художественном произведении / А.Ф. Мышкина // Художественная культура народов Волго-Камского полиэтнического региона в парадигме современности. – Йошкар-Ола, 2015. – С. 127–130.
- 12. Мышкина А.Ф. Национальная литература региона как художественно-эстетическая общность (из опыта начала XX века) / А.Ф. Мышкина // Вестник Марийского государственного университета. – 2016. – №1 (21). – С. 113–117.
- 13. Мышкина А.Ф. Проблемы национальной эстетики и литературного творчества в художественном пространстве начала XXI века / А.Ф. Мышкина, Т.И. Зайцева, Т.Н. Емельянова // Филологические науки. Вопросы теории и практики. – 2019. – Т. 12. – №2. – С. 364–367.
- 14. Никифорова В. Çĕнĕ пулăм, çĕнĕ сăмах / В. Никифорова // Тăван Атăл. – 2003. – 12№. – С. 64–65.
- 15. Таллеров Л. Эрхип мăнукĕ Эрхип. Повеçсемпе калавсем / Л. Таллеров. – Шупашкар: Чăваш кĕн. изд-ви, 1992. – 320 с.
- 16. Федоров Г. Ай, мăнтарăн хир мулкачи / Г. Федоров // Тăван Атăл. – 2002. – 2 №. – С. 1–23.
- 17. Федоров Г. Ай, мăнтарăн хир мулкачи / Г. Федоров // Тăван Атăл. – 2002. – 3 №. – С. 32–53.
- 18. Федоров Г. Ай, мăнтарăн хир мулкачи / Г. Федоров // Тăван Атăл. – 2002. – 6 №. – С. 20–44.
- 19. Федоров Г.И. Г. Федоров çыравçăн уйрăм калаçура палăртнă шухăшĕсем / Г.И. Федоров. – 2003.
- 20. Якимова (Афанасьева) Е.Р. Парадигма традиционных ценностей в современной чувашской литературе (на примере творчества Н. Ильиной) / Е.Р. Якимова (Афанасьева), Е.П. Чекушкина, И.В. Софронова // Филологические науки. Вопросы теории и практики. – 2017. – №8–2 (74). – С. 60–62.
- 21. Яковлев Ю.В. Прозăри кĕçĕн жанрăн философилле сулăмĕ-сумĕ / Ю.В. Яковлев // Сăнар. Тĕпчевсем. – Шупашкар: Чăваш пат. гуманитари ăслăлăхсен институчĕ, 2000. – С. 65–115.
Комментарии(0)